Việc dọn dẹp đại dương dường như là quá sức với bất kỳ tổ chức hay các nhân nào, nên chẳng lạ khi ta vừa hồi hộp chờ kết quả vừa lo lắng cho số phận của dự án The Ocean Cleanup do thanh niên trẻ Boyan Slat khởi xướng năm 2013. Hiện tại, ta cũng yên tâm hơn đôi phần khi Microsoft đã trực tiếp hậu thuẫn dự án bằng những công nghệ mới.
Mục tiêu của The Ocean Cleanup là dọn dẹp Mảng Rác lớn Thái Bình Dương. Kể từ khi thành lập, dự án này đã đặt ra thêm mục tiêu cho mình, gồm ngăn chặn rác thải từ đất liền ra biển bằng cách dọn sạch sông ngòi.
Năm 2018, The Ocean Cleanup tham gia cuộc thi ý tưởng sáng tạo thường niên do Microsoft tổ chức. Tại sự kiện này, chúng ta chứng kiến sự ra đời của một mô hình machine learning sớm trở thành cánh tay phải (hay đúng hơn phải là đầu não?) của The Ocean Cleanup: Hệ thống có khả năng theo dõi đường đi của rác thải và các chất thải khác, thông báo về trụ sở để người điều hành có thể đưa thiết bị dọn rác nhựa tự động tới đúng nơi.
Đây là cách toàn bộ hệ thống hoạt động
The Ocean Cleanup chống lại “thế lực” rác nhựa ở 2 mặt trận: rác đã có sẵn trên biển và rác đang trên đường đổ ra biển thông qua hệ thống sông ngòi.
Do dòng nước đưa đẩy, nhựa trôi nổi trong đại dương thường tụ lại tại một điểm, đơn cử là Mảng Rác Lớn Thái Bình Dương có diện tích lên tới 1,6 triệu km2 và vẫn đang tiếp tục tăng. Khi rác nhựa phân hủy thành các hạt vi nhựa, thứ chất khó tiêu này sẽ tìm đường vào chuỗi thức ăn.
Theo lời nhận định của quản lý dự án The Ocean Cleanup, vớt rác sẽ tốn kém cả tiền bạc lẫn thời gian, bên cạnh đó tàu cũng sẽ cần một lượng lớn nhiên liệu hóa thạch để vận hành.
Thay vào đó The Ocean Cleanup đề xuất một thiết bị dọn rác thụ động. Thiết bị chặn rác này là một phần “hạm đội” các tàu vớt rác trôi nổi trên mặt nước. Tàu vận hành bằng năng lượng Mặt Trời tự động thu gom rác trên ống, ngăn không cho rác theo dòng nước ra biển.
Những con tàu đầu tiên đã xuất hiện tại Indonesia và Malaysia. The Ocean Cleanup mong muốn nội trong tròng 5 năm tới, họ có thể triển khai được tàu dọn rác tự hành trên những con sống ô nhiễm trên thế giới.
Hai điểm đến tiếp theo của The Ocean Cleanup là Việt Nam và Cộng hòa Dominica.
Mỗi tàu chưa được tới 50 tấn rác. Dù kích thước tàu lớn, nhưng tổ chức The Ocean Cleanup khẳng định có thể tăng quy mô tàu dễ dàng, do tàu vốn được thiết kế để sản xuất hàng loạt. Tàu tự hành trên sông, hạn chế tối đa tiếp xúc giữa người với rác thải độc hại.
